Seniorzy UTW/AT Tarnów 2 lutego 2025 r. wybrali się do Krakowa na spektakl w Teatrze STU „Leopold” współfinansowany z projektu MCAS.

Piękna pogoda, rozmowy w czasie podróży i po godzinie byliśmy w małym, przytulnym teatrze . Jeszcze tylko kawka lub zimowa herbatka, ciastko w teatralnej kawiarence, a może  spacer bulwarem Wiślanym i zasiedliśmy na widowni.

Spektakl „Leopold” reżyserował Krzysztof Jasiński, muzykę napisał Jacek Cygan, a w roli głównej wystąpił Zbigniew Zamachowski – aktor teatralny i filmowy, dubbingowy oraz autor tekstów i kompozytor. Towarzyszyła mu młoda aktorka Weronika Krystek jako Rutka , wraz z zespołem muzyków.

Scenografia, światła, zdjęcia rodzinne, muzyka i przestrzeń skromnego pokoju pana Leopolda od samego początku wprowadzają nas w dobry nastrój. Zbigniew Zamachowski wcielając się w postać pana Leopolda Kozłowskiego ostatniego klezmera Galicji stopniowo poprzez wspomnienia , anegdoty , piosenki wprowadził nas w klimat muzyki klezmerskiej- żydowskiej.

Leopold Kozłowski-Kleinman urodził się 26 listopada 1918 roku w Przemyślanach koło Lwowa. Od najmłodszych lat jego pasją była muzyka.      W rodzinie Kleinmanów z pokolenia na pokolenie przekazywane były tradycje klezmerskie. Po ukończeniu gimnazjum rozwijał talent muzyczny w konserwatorium we Lwowie w klasie fortepianu u słynnego profesora Tadeusza Majerskiego. W tym czasie założył również własną orkiestrę.

Okres II wojny światowej był tragiczny dla rodziny Kleinmanów. Rodzice oraz jego brat zostali bestialsko zamordowani. Leopold Kozłowski-Kleinman najpierw przebywał w getcie przemyślańskim, później został umieszczony w niemieckim obozie pracy w Kurowicach, z którego po kilkunastu miesiącach uciekł do oddziału Armii Krajowej. Brał udział w walkach z Niemcami i Ukraińcami. Po wkroczeniu Armii Czerwonej wstąpił do Wojska Polskiego i przeszedł cały szlak bojowy – aż do Berlina.

Powojenny los związał Leopolda Kozłowskiego-Kleinmana z Krakowem. Tutaj ukończył dyrygenturę w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej, a następnie został kierownikiem artystycznym i pierwszym dyrygentem Zespołu Pieśni i Tańca Krakowskiego Okręgu Wojskowego,. Następnie był kierownikiem muzycznym Teatru Żydowskiego w Warszawie i cygańskiego zespołu „Roma”. Jako konsultant współpracował z greckim zespołem „Hellen” i zespołem „Rzeszowiacy”.

Po 1989 r. swoje artystyczne życie związał z muzyką żydowską. Najpierw koncertował w całej Polsce ze Sławą Przybylską. W połowie lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku zaczął współpracę z Jackiem Cyganem.

Leopold Kozłowski-Kleinman opracował sześć polskich wersji musicalu „Skrzypek na dachu”. Musical ten był wystawiany w wielu teatrach polskich, między innymi przez Operę Krakowską i Teatr Muzyczny w Gdyni. Artysta skomponował również muzykę teatralną do wielu spektakli wystawianych w Teatrze Żydowskim w Warszawie oraz filmową, jest m.in. twórcą muzyki obozowej i gettowej w filmie „Lista Schindlera” Stevena Spielberga.

Leopold Kozłowski-Kleinman był ogromnej sławy autorytetem muzycznym. Jako ostatni na świecie autentyczny klezmer wiedział, jak należy wykonywać tradycyjne pieśni żydowskie. Przywrócił w powojennej Polsce pamięć o żydowskiej kulturze, rozsławiając na cały świat Kraków i byłą żydowską dzielnicę Krakowa – Kazimierz.

Leopold Kozłowski-Kleinman miał na swoim koncie wiele prestiżowych nagród, w tym nagrodę Academy of Television Arts & Sciences „Emmy” oraz nadany przez Ministra Kultury medal „Zasłużony kulturze Gloria Artis”. W 2014 r. otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa. Zmarł w 2019 roku w wieku 100 lat.

„Muzyka może uratować życie” – to wielokrotnie w życiu Leopolda się zdarzyło , to często powtarzał i grał, tworzył a jego muzyka niosła pamięć i radość.

My słuchaliśmy -bo spektakl jest hołdem ,z zadumą wspomnień, ale również śpiewaliśmy z artystami takie utwory jak „Rodzynki i migdały”, „Ballada o szmuliku”, „Memento Moritz”, „Tak jak malował Pan Chagall”.

Na koniec sympatyczny moment kiedy widzowie mogli wejść na scenę i robić sobie zdjęcia z aktorami, muzykami

– to był nasz dobry wieczór.

Teresa R.